ဖက်ရှင်ကျောင်းသားဘဝတုန်းက သင်ရိုးညွှန်းတမ်းတွေထဲမှာ မပါဝင်ပေမယ့် လက်တွေ့လောကမှာ အရေးအကြီးဆုံး သင်ခန်းစာတစ်ခုရှိပါတယ်။ တစ်ခါက ကျွန်တော့်ရဲ့ ကျောင်းသားတစ်ယောက်ဟာ သူရဲ့အထည်နမူနာ (sample) ကို လက်ထဲကိုင်ပြီး အံ့သြတုန်လှုပ်နေခဲ့ဖူးတယ်။ သူဆွဲထားတဲ့ ပုံကြမ်း (sketch) နဲ့ လက်တွေ့ထွက်လာတဲ့ပုံစံက ကောင်းကင်နဲ့မြေကြီးလို ကွာခြားနေလို့ပဲ။ "ဆရာ၊ ကျွန်တော်ဆွဲထားတာက ဒီလိုမဟုတ်ဘူးဗျ။ ဒီဇိုင်းက ပုံမကျ ပန်းမကျ ဖြစ်နေတယ်" လို့ သူက စိတ်ပျက်လက်ပျက် ပြောတယ်။ဟုတ်ပါတယ်။ အဲ့ဒါဟာ ဖက်ရှင်ဒီဇိုင်းလောကမှာ ဒီဇိုင်နာတိုင်းလိုလို ကြုံတွေ့ရမယ့် လက်တွေ့ဘဝရဲ့ ပထမဆုံး စိန်ခေါ်မှုတွေထဲက တစ်ခုပါ။ ဖက်ရှင်ကျောင်းတွေမှာ ဒီဇိုင်းဆွဲနည်း၊ ပုံကြမ်းရေးနည်း၊ ဖက်ရှင်သမိုင်း၊ ပိတ်စအကြောင်းတွေ သင်ပေးပေမယ့်၊ သင်ဆွဲထားတဲ့ ပုံကြမ်းလေးဟာ လက်တွေ့ဆန်တဲ့ အထည်အဖြစ် ဘယ်လိုအသက်ဝင်လာမလဲဆိုတဲ့ 'လျှို့ဝှက်ချက်' တွေကိုတော့ လုံလုံလောက်လောက် သင်ပေးလေ့မရှိပါဘူး။ ဒီနေ့ ကျွန်တော်တို့ ဆွေးနွေးသွားမယ့် အကြောင်းအရာကတော့ 'ဖက်ရှင်ကျောင်းတွေ မသင်ပေးတဲ့ Sample Room ရဲ့ လျှို့ဝှက်ချက် (၄၀) ပါ။' ဒါက နံပါတ် ၄၀ လုံးကို အတိအကျပြောပြမှာ မဟုတ်ပေမယ့်၊ ဒီနံပါတ် ၄၀ ဆိုတာက သင်သိသင့်တဲ့ အသိပညာ၊ အတွေ့အကြုံ အများကြီးရှိတယ်ဆိုတာကို ရည်ညွှန်းတာပါ။ ဒီဗဟုသုတတွေဟာ သင့်ရဲ့ ဒီဇိုင်းအိပ်မက်ကို လက်တွေ့အကောင်အထည်ဖော်ရာမှာ အလွန်တန်ဖိုးရှိတဲ့ လမ်းညွှန်မှုတွေ ဖြစ်လာပါလိမ့်မယ်။ လျှို့ဝှက်ချက် (၁) - ပုံကြမ်း (Sketch) ကနေ လက်တွေ့ဆန်ဆန် တွေးခေါ်ခြင်း ဖက်ရှင်ဒီဇိုင်နာတွေရဲ့ ပုံကြမ်းတွေဟာ အမြဲလှပပြီး အနုပညာမြောက်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် စက္ကူပေါ်က 2D ပုံကြမ်းတစ်ခုဟာ လက်တွေ့ 3D အထည်အဖြစ် ပြောင်းလဲလာတဲ့အခါမှာ မမျှော်လင့်တဲ့ ပြောင်းလဲမှုတွေ အများကြီး ရှိလာတတ်ပါတယ်။ ပိတ်စ (Fabric) ရဲ့ စွမ်းအားကို နားလည်ပါ သင်ဆွဲထားတဲ့ ဒီဇိုင်းကို ပိတ်စအမျိုးအစား ဘယ်လို ရွေးချယ်မလဲဆိုတာက အရေးကြီးဆုံး အခန်းကဏ္ဍကနေ ပါဝင်ပါတယ်။ ပိုးသားလို ပိတ်စမျိုးက အိစင်းတဲ့၊ လှိုင်းတွန့်တွေ ပေါ်လွင်တဲ့ ဒီဇိုင်းမျိုးကို အထောက်အကူပြုပြီး၊ ကန်ဗတ်စ် (Canvas) လို အထည်မျိုးကတော့ ပုံစံမာတဲ့၊ တည်တည်ငြိမ်ငြိမ် ဒီဇိုင်းမျိုးအတွက် ပိုသင့်တော်ပါတယ်။ ပိတ်စရဲ့ အိကျပုံ (drape)၊ တောင့်တင်းမှု (stiffness)၊ ဆန့်နိုင်ကျုံ့နိုင်မှု (stretch) တွေကို သေသေချာချာ နားလည်ထားဖို့လိုပါတယ်။ ချုပ်ရိုးချုပ်သား (Seams and Stitches) တွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍ ပုံကြမ်းမှာ ရိုးရိုးလေး မြင်ရတဲ့ ချုပ်ရိုးတစ်ကြောင်းဟာ လက်တွေ့မှာ ဒီဇိုင်းတစ်ခုလုံးရဲ့ အသက် ဖြစ်နိုင်သလို၊ ပုံပျက်သွားစေနိုင်တဲ့ အရာလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ- ရိုးရိုးချုပ်ရိုးလား (plain seam)၊ ပြင်သစ်ချုပ်ရိုးလား (French seam)၊ လိပ်ချုပ်ရိုးလား (rolled hem) စတာတွေက အထည်ရဲ့ အမြင်ကိုရော၊ ဝတ်ဆင်တဲ့အခါ ခံစားမှုကိုပါ ပြောင်းလဲစေနိုင်ပါတယ်။ ချုပ်ရိုးတွေကို သေချာစဉ်းစားပြီး ဒီဇိုင်းကို အားဖြည့်ပေးနိုင်တဲ့နည်းလမ်းကို ရှာဖွေဖို့ လိုပါတယ်။ လျှို့ဝှက်ချက် (၂) - Sample Room က လက်သမားဆရာများနဲ့ ဆက်သွယ်ရေး "Sample Room" ဆိုတာ သင့်ရဲ့ ဒီဇိုင်းစိတ်ကူးတွေကို အထည်အဖြစ် အသက်သွင်းပေးတဲ့ နေရာပါ။ ဒီနေရာက ချုပ်သမားတွေ၊ ပက်တန်ဆရာတွေ (pattern makers) ဟာ သင့်ရဲ့ အိပ်မက်တွေကို လက်တွေ့ဖြစ်လာအောင် ဖန်တီးပေးမယ့် ပညာရှင်တွေပါ။ ဒါပေမယ့် သင့်ရဲ့ စိတ်ကူးကို သူတို့ နားလည်အောင် ဘယ်လို ဆက်သွယ်မလဲဆိုတာက အရေးကြီးပါတယ်။ နည်းပညာပိုင်းဆိုင်ရာ ဝေါဟာရများ (Technical Terms) ဒီနေရာလေးကို နည်းနည်းလေး ပိုကားချင်တယ်" ဆိုတဲ့ စကားထက် "အင်္ကျီ ရဲ့ ရင်ဘတ် နေရာကို (bust dart) တစ်လက်မ ပိုချဲ့ပါ" လို့ ပြောတာက ပိုပြီးတိကျပါတယ်။ Grainline (ပိတ်စမျှင်ဖြောင့်)၊ Seam Allowance (ချုပ်စာ)၊ Dart (ဒါ့ထ်)၊ Pleat (ပလိတ်)၊ Gather (ဂဲသား) စတဲ့ နည်းပညာပိုင်းဆိုင်ရာ ဝေါဟာရတွေကို သိရှိထားဖို့ လိုပါတယ်။ ဒါမှသာ သင့်စိတ်ကူးကို တိတိကျကျ ပြောပြနိုင်မှာပါ။ ပုံဆွဲခြင်းနဲ့ မှတ်ချက်များ (Technical Flats & Annotations) သင့်ရဲ့ ပုံကြမ်းကို Technical Flat လို့ခေါ်တဲ့ အင်္ကျီရဲ့ အရှေ့၊ အနောက်ပုံစံတွေကို အချိုးကျကျ ဆွဲထားတဲ့ ပုံနဲ့၊ အဲ့ဒီပုံပေါ်မှာ ချုပ်ရိုးတွေ၊ အသေးစိတ်အချက်အလက်တွေ၊ ချုပ်ဖို့ လိုအပ်တဲ့ အတိုင်းအတာတွေ၊ ပိတ်စအမျိုးအစားတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ မှတ်ချက်တွေကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ရေးသားဖော်ပြပေးရပါမယ်။ ဒါဟာ ချုပ်သမားတွေအတွက် အထည်တစ်ခုကို ဘယ်လိုချုပ်ရမယ်ဆိုတဲ့ အပြည့်စုံဆုံး လမ်းညွှန်ချက် ဖြစ်ပါတယ်။--- လျှို့ဝှက်ချက် (၃) - အမှားကနေ သင်ယူခြင်း (The Iterative Process) ဖက်ရှင်လောကမှာ ပထမဆုံး Sample နဲ့ ပြီးပြည့်စုံသွားတယ်ဆိုတာ မရှိသလောက်ပါပဲ။ ဒီဇိုင်နာကြီးတွေတောင် Sample တွေကို အကြိမ်ကြိမ် ပြင်ဆင်ပြီးမှ နောက်ဆုံး Production အတွက် အတည်ပြုကြရတာပါ။ Fitting လုပ်ခြင်း (Fitting Sessions) Sample ထွက်လာပြီဆိုရင် အထည်ကို လူကိုယ်ပေါ်မှာ တကယ်ဝတ်ကြည့်ပြီး စစ်ဆေးရပါမယ်။ ဒါကို Fitting လုပ်တယ်လို့ ခေါ်ပါတယ်။ အထည်က ခန္ဓာကိုယ်နဲ့ ဘယ်လို လိုက်ဖက်သလဲ၊ လှုပ်ရှားတဲ့အခါ ဘယ်လိုနေသလဲ၊ ဒီဇိုင်းရဲ့ အမြင်က ဘယ်လိုပေါ်လွင်သလဲ စတာတွေကို အသေးစိတ် စစ်ဆေးရပါမယ်။ Fitting လုပ်ရင်းနဲ့ မလိုအပ်တာတွေ၊ ပြင်ဆင်ရမယ့် အချက်အလက်တွေကို မှတ်စုမှတ်ပြီး ဓာတ်ပုံရိုက်ထားပါ။ ပြင်ဆင်ခြင်းနှင့် ပြန်လည်ချုပ်လုပ်ခြင်း (Revisions & Iterations) Fitting ကနေ ရရှိလာတဲ့ အချက်အလက်တွေအရ Sample ကို ပြန်ပြင်ရပါမယ်။ တစ်ခါတစ်ရံ ဒီဇိုင်းပိုင်းကိုပါ ပြန်ပြောင်းရတာမျိုး ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒီလို အကြိမ်ကြိမ် ပြင်ဆင်ပြီးမှ သင့်စိတ်ကြိုက် အထည်ပုံစံကို ရရှိမှာပါ။ ဒါကို "Iterative Process" လို့ ခေါ်ပြီး၊ ဒီလုပ်ငန်းစဉ်ကို စိတ်ရှည်သည်းခံစွာ ဖြတ်သန်းနိုင်ဖို့ လိုပါတယ်။ ဒီအချိန်မှာ စိတ်ပျက်အားငယ်မှုတွေ ဝင်လာနိုင်ပေမယ့်၊ ဒီအမှားတွေကနေ သင်ခန်းစာယူပြီး ပိုမိုကောင်းမွန်တဲ့ အထည်တွေကို ဖန်တီးနိုင်တယ်ဆိုတာကို နားလည်ထားရပါမယ်။ လျှို့ဝှက်ချက် (၄) - ကုန်ကျစရိတ်နဲ့ အချိန်ကို နားလည်ခြင်း Sample တစ်ခုချုပ်ဖို့ဆိုတာ ပုံမှန်အထည်ချုပ်သလိုမျိုး ရိုးရိုးရှင်းရှင်း မဟုတ်ပါဘူး။ Sample တစ်ထည်ချင်းစီတိုင်းမှာ ကုန်ကျစရိတ်နဲ့ အချိန် အများကြီး မြှုပ်နှံထားရပါတယ်။ Sample ရဲ့ တကယ့်ကုန်ကျစရိတ် Sample တစ်ထည်ရဲ့ ကုန်ကျစရိတ်ဟာ ပိတ်စဖိုး၊ ချုပ်ခ၊ Pattern Maker ရဲ့ အခကြေးငွေ၊ Fitting အချိန်၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ခ စတာတွေအားလုံး ပေါင်းစပ်ထားတာပါ။ ဒီကုန်ကျစရိတ်တွေက အထည်ရဲ့ ဒီဇိုင်းရှုပ်ထွေးမှု၊ ပိတ်စအမျိုးအစားနဲ့ Sample ဘယ်နှစ်ကြိမ် ပြင်ဆင်ရသလဲဆိုတဲ့အပေါ် မူတည်ပြီး ကွာခြားသွားနိုင်ပါတယ်။ စီးပွားရေးသမားတစ်ယောက်အနေနဲ့ ဒီကုန်ကျစရိတ်တွေကို နားလည်ထားမှသာ နောက်ဆုံးထုတ်လုပ်မယ့် အထည်ရဲ့ ဈေးနှုန်းကို သတ်မှတ်နိုင်မှာပါ။ အချိန်ဇယား (Timeline) ၏ အရေးကြီးပုံ ဖက်ရှင်လုပ်ငန်းမှာ အချိန်ဟာ ရွှေလို တန်ဖိုးရှိပါတယ်။ Sample ထွက်ဖို့ အချိန်ဘယ်လောက်ကြာမလဲ၊ ပြန်ပြင်ဖို့ ဘယ်လောက်ကြာမလဲ၊ ဒါတွေကို သေသေချာချာ တွက်ဆထားရပါမယ်။ ဥပမာ - Fashion Week လို ပွဲကြီးတွေနဲ့ ပြိုင်ဆိုင်နေရတဲ့အခါ Sample ထွက်ဖို့ နောက်ကျတာနဲ့တင် အခွင့်အရေးတွေ လက်လွတ်သွားနိုင်ပါတယ်။ အချိန်ဇယားကို တင်းတင်းကျပ်ကျပ် စီမံခန့်ခွဲတတ်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ လျှို့ဝှက်ချက် (၅) - အရည်အသွေး ထိန်းချုပ်ခြင်း (Quality Control) Sample ဟာ သင် အမြောက်အများ ထုတ်လုပ်မယ့် အထည်တွေရဲ့ စံနမူနာ (Standard) ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် Sample အဆင့်ကတည်းက အရည်အသွေးပိုင်းကို သေချာ ဂရုစိုက် စစ်ဆေးဖို့ လိုပါတယ်။ အသေးစိတ် စစ်ဆေးမှုများ Sample အထည်ကို အပ်ချုပ်ပုံ၊ ချုပ်ရိုးသန့်ရှင်းမှု၊ ကြယ်သီးတပ်ဆင်ပုံ၊ ဇစ်တပ်ဆင်ပုံ၊ ပိတ်စပြေလည်မှု၊ အနားသပ်ပုံ စတဲ့ အသေးစိတ်အချက်အလက်တွေကို သေချာစစ်ဆေးရပါမယ်။ ဒီလိုလုပ်ခြင်းအားဖြင့် အမှားအယွင်းတွေကို အစောကြီး သိရှိနိုင်ပြီး၊ Mass Production (အမြောက်အများ ထုတ်လုပ်ခြင်း) လုပ်တဲ့အခါမှာ အမှားတွေ ထပ်မဖြစ်အောင် ကာကွယ်နိုင်ပါလိမ့်မယ်။ QC Checklist Quality Control Checklist လို့ခေါ်တဲ့ စစ်ဆေးရမယ့် အချက်အလက်စာရင်းကို ပြုလုပ်ထားပါ။ အဲဒီ Checklist မှာ ချုပ်ရိုးတိုင်းရဲ့ အလျားအနံ၊ တိကျမှု၊ ပိတ်စရဲ့ အရည်အသွေး၊ အရောင်မှန်ကန်မှု စတာတွေကို အသေးစိတ် ရေးသားထားပြီး၊ Sample ထွက်တိုင်း အဲဒီ Checklist နဲ့ တိုက်ဆိုင်စစ်ဆေးပါ။ လျှို့ဝှက်ချက် (၆) - ထုတ်လုပ်မှု အမှန်တကယ်ကို နားလည်ခြင်း Sample တစ်ခုဟာ လက်တစ်ဆုပ်စာ အရေအတွက်သာ ဖြစ်ပေမယ့်၊ ဒီဇိုင်းတစ်ခုကို အမြောက်အများ ထုတ်လုပ်တဲ့အခါမှာ ကြုံတွေ့ရမယ့် လက်တွေ့အခက်အခဲတွေကို မြင်သာအောင် ပြသပေးနိုင်ပါတယ်။ ထုတ်လုပ်မှု လွယ်ကူမှု / ခက်ခဲမှု Sample မှာ ချုပ်ရတာ လွယ်ကူတဲ့ ချုပ်ရိုးတွေက Mass Production လုပ်တဲ့အခါမှာလည်း အလုပ်သမားတွေအတွက် လွယ်ကူပါလိမ့်မယ်။ ဒါပေမယ့် Sample မှာတောင် ချုပ်ရတာ ခက်ခဲတဲ့ ဒီဇိုင်းမျိုးဆိုရင် Production မှာ အချိန်ပိုကုန်၊ ငွေပိုကုန်ပြီး အမှားများနိုင်ပါတယ်။ ဒါကို Sample အဆင့်ကတည်းက ဒီဇိုင်နာက စဉ်းစားထားရပါမယ်။ အလုပ်သမားကျွမ်းကျင်မှုနှင့် စက်ပစ္စည်းများ: တချို့သော ဒီဇိုင်းတွေက အထူးပြု စက်ပစ္စည်းတွေ ဒါမှမဟုတ် အလွန်ကျွမ်းကျင်တဲ့ အလုပ်သမားတွေ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါတွေကို Sample အဆင့်မှာ သိရှိနားလည်ထားခြင်းအားဖြင့် Mass Production ကို ဘယ်လိုချဉ်းကပ်မလဲ၊ ဘယ်စက်ရုံနဲ့ ပူးပေါင်းမလဲဆိုတာ ဆုံးဖြတ်နိုင်ပါလိမ့်မယ်။ လျှို့ဝှက်ချက် (၇) စိတ်ခံစားမှုဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုများ Sample Production ဆိုတာ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြင်ဆင်မှုတွေသာမက စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကြံ့ခိုင်မှုပါ လိုအပ်တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုပါ။ စိတ်ပျက်အားငယ်မှုများ သင့်ရဲ့ စိတ်ကူးနဲ့ လက်တွေ့ Sample က ကွာခြားနေတဲ့အခါ စိတ်ပျက်အားငယ်တာ၊ စိတ်ဓာတ်ကျတာတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒါတွေဟာ ဒီဇိုင်နာဘဝရဲ့ ပုံမှန်အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုပါပဲ။ ပြဿနာတိုင်းမှာ သင်ယူစရာ သင်ခန်းစာတစ်ခု ရှိတယ်ဆိုတာကို သတိရပါ။ ဇွဲ၊ လုံ့လ၊ ဝီရိယ: ဒီဇိုင်နာကောင်းတစ်ယောက်ဖြစ်ဖို့ဆိုတာ တစ်ကြိမ်တည်းနဲ့ မရပါဘူး။ အကြိမ်ကြိမ်ကြိုးစားပြီး ပြန်လည်ပြင်ဆင်၊ သင်ယူဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ စိတ်ရှည်ဖို့၊ အကောင်းမြင်စိတ်ထားဖို့နဲ့ ဇွဲမလျှော့ဘဲ ဆက်လက်ကြိုးစားဖို့က အရေးကြီးဆုံးပါပဲ။ နိဂုံးချုပ် ချစ်ခင်ရပါသော ကျောင်းသားတို့ရေ၊ ဖက်ရှင်ကျောင်းမှာ သင်ယူခဲ့ရတဲ့ စာတွေ့ဗဟုသုတတွေက သင့်ရဲ့ အခြေခံအုတ်မြစ် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် Sample Room ထဲက လက်တွေ့အတွေ့အကြုံတွေကတော့ သင့်ကို ပိုမိုပြည့်စုံတဲ့၊ လက်တွေ့ကျတဲ့ ဒီဇိုင်နာတစ်ယောက် ဖြစ်လာစေမယ့် "လျှို့ဝှက်ချက်" တွေပါ။သင်ကိုယ်တိုင် Sample Room ထဲကို ဆင်းပါ၊ ချုပ်သမားတွေနဲ့ စကားပြောပါ၊ သူတို့ရဲ့ လုပ်ငန်းခွင်ကို လေ့လာပါ၊ အမှားတွေကနေ သင်ယူပါ။ ဒီအတွေ့အကြုံတွေဟာ သင့်ရဲ့ ဒီဇိုင်းစိတ်ကူးတွေကို အသက်ဝင်လာစေရုံသာမက၊ ဖက်ရှင်လုပ်ငန်းရဲ့ နောက်ကွယ်က တကယ့်လက်တွေ့ဘဝကိုပါ နားလည်စေပါလိမ့်မယ်။အောင်မြင်တဲ့ ဒီဇိုင်နာတိုင်းဟာ ဒီ "လျှို့ဝှက်ချက်" တွေကို သိရှိနားလည်ပြီး လက်တွေ့အသုံးချနိုင်သူတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီနေ့ကစပြီး သင့်ရဲ့ Sample Production ခရီးကို ယုံကြည်မှုအပြည့်နဲ့ စတင်လိုက်ပါတော့လို့ ဆရာက တိုက်တွန်းချင်ပါတယ်။ သင်တို့ရဲ့ အနာဂတ် ဒီဇိုင်းအိပ်မက်တွေ အားလုံး အောင်မြင်ပါစေ။
